Азеляненне: Факты і лічбы

Аснова любога пачынання, каб змяніць горад – гэта даследаванне, веданне фактаў і дадзеных. Менавіта для гэтага ў гэтым спісе сабраныя найважнейшыя, дзіўныя і нават натхняльныя факты. Падрыхтавана паводле citychangers.org.

Ці ведалі вы?

Гарады і гараджане vs. раслін і жывёл

• Гарады спажываюць 78% сусветнай энергіі і вырабляюць больш за 60% выкідаў парніковых газаў, займаючы пры гэтым менш за 2% нашай планеты.
• На кожнага новага жыхара ў багатых краінах прыпадае ў сярэднім 355 м² забудаванай плошчы, у краінах з сярэднім узроўнем даходаў – 125 м², а ў краінах з нізкім узроўнем даходу – 85 м².
• Найбольш урбанізаванымі рэгіёнамі з’яўляюцца Паўночная Амерыка (каля 82% гараджанаў жывуць у гарадах), Лацінская Амерыка і краіны Карыбскага басейну (каля 80% гарадскіх жыхароў) і Еўропа (каля 73% гарадскіх жыхароў).
• Афрыка і Азія – гэта ў асноўным сельскія рэгіёны, у гарадах пражываюць 40% і 48% жыхароў.
• Сусветная арганізацыя аховы здароўя рэкамендуе, каб на кожнага гарадскога жыхара прыпадала не менш за 0,5-1 гектара зялёных насаджэнняў на адлегласці 300 метраў ад уласнага дому.
• Гарады з самым высокім адсоткам зялёных насаджэнняў – Осла (68%), Масква (54%) і Сінгапур (47%). Гарады з самым нізкім адсоткам – Дубай (2%), Стамбул (2,2%) і Мумбай (2,5%).
• У сярэднім мы праводзім 90% свайго часу ў памяшканні.
• Чакаецца, што жыхары гарадоў з нізкім узроўнем даходаў пражывуць на 10 гадоў менш, чым тыя, хто мае больш высокі даход, з-за даступнасці зялёных насаджэнняў для больш багатых людзей (якія жывуць пераважна ў адкрытых, зялёных раёнах), і бедных, які жывуць у перанаселеных, бетонных раёнах.
• З-за імклівага развіцця гарадоў 8% відаў наземных пазваночных жывёлаў апынуліся пад пагрозай знікнення.

 Важнасць расліннасці

• Зялёныя насаджэнні, інтэграваныя ў будынкі, існуюць шмат стагоддзяў. Адзін з прыкладаў – Вісячыя сады ў Вавілоне.
• У Старажытнай Грэцыі і Рымскай імперыі такія расліны як аліўкавае дрэва і вінаградныя лозы, мэтанакіравана выкарыстоўваліся ў якасці павойных раслінаў для сценаў.
• У эпоху індустрыйных гарадоў зялёныя насаджэнні (напрыклад, паркі і сады) сталі выкарыстоўвацца ў якасці славутасцяў, якія ўпрыгожваюць гарады.
• Дарослае дрэва паглынае 21,6 кг вугляродаў на год і выдзяляе кісларод, дастатковы для жыцця двух чалавекаў.
• Зялёныя сцены паляпшаюць якасць гарадскога паветра – расліны паглынаюць CO₂, цяжкія металы і часцінкі пылу, якія цыркулююць у паветры.
• Зялёныя насаджэнні за вокнамі школаў павялічваюць паспявальнасць вучняў і вынікі іх вучобы.
• У жыхароў, якія жывуць ува ўмовах недахопу зялёных насаджэнняў паблізу, на 55% павялічваецца рызыка развіцця дэпрэсіі, трывожнасці і злоўжывання псіхаатыўнымі рэчывамі.
• Мясцовыя лясы памерам з баскетбольную пляцоўку даюць цень, прыцягваюць расліны і жывёлаў і нават назапашваюць вуглярод.
• Маленькія лясы, у параўнанні са звычайнымі лесапададкамі, растуць у 10 разоў хутчэй, у 30 разоў гусцей і ў 100 разоў больш біялагічна разнастайныя.
• Зялёныя зоны павышаюць кошт нерухомасці на 15%.
• У раёнах з наяўнасцю расліннасці можа быць на 14°C прахалоднее, што дапамагае змагацца з эфектам цеплавой выспы.
• Пасадка дрэваў – адзін з самых эканамічна эфектыўных спосабаў кантроля CO₂.

 Віды зялёных насаджэнняў у гарадах

• Звычайны дах патрабуе капітальнага рамонту кожныя 20-25 гадоў, у той час як “зялёны” дах можа праслужыць у два разы дольш.
• Зялёныя дахі памяншаюць цеплавы паток праз дахавую сістэму і скарачаюць цяпло, якое сыходзіць з будынка зімой, на 70%, у той час як цяпло, якое паступае ў будынак летам, зніжаецца больш чым на 85%.
• Апроч іншых пераваг, зялёныя дахі ачышчаюць паветра, змяншаюць узровень шуму, рэгулююць водаспажыванне, рэгулююць тэмпературу ў горадзе, спрыяюць біялагічнай разнастайнасці, даюць магчымасць займацца садоўніцтвам на даху і падвышаюць кошт нерухомасці.
• Першая зялёная сцяна з'явілася яшчэ ў 1938 годзе.
• Усяго 1 м² жывой сцяны вырабляе 1,7 кг кіслароду.
• Сінгапурскія "Зялёныя сцены Эльміха VGM" - гэта самая вялікая ў свеце вертыкальная азелянённая інсталяцыя плошчай 5300 м².
• Перавагі грамадскага садоўніцтва ўключаюць у сябе скарачэнне харчовых перавозак, паляпшэнне здароўя і самаадчування карыстальнікаў, зніжэнне забруджвання навакольнага асяроддзя, стварэнне пачуцця агульнасці і г.д.
• Гарадская сельская гаспадарка Ганы пастаўляе да 90% свежай гародніны ў горад.
• Наяўнасць раслін у хаце на 20% паляпшае памяць і канцэнтрацыю ўвагі.
• Расліннасць у памяшканні павялічвае творчыя здольнасці чалавека на 15%.
• Зялёныя офісы зніжаюць стрэс, паляпшаюць крывяны ціск, сардэчную дзейнасць, мазгавую актыўнасць і зніжаюць цягліцавую напругу.

Гэтыя лічбы паказваюць, наколькі важная здаровая сіне-зялёная інфраструктура не толькі для нашых гарадоў, але і для нашай цудоўнай планеты ў цэлым.

Крыніца: https://citychangers.org/

Фота: https://unsplash.com/